ترکیب عرشه فولادی با سقف کامپوزیت؛ آیا بهینه‌ترین انتخاب است؟

در دنیای مدرن ساخت‌وساز، توجه به زمان، هزینه، کیفیت و ایمنی سازه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مهندسان و سازندگان همواره به دنبال راهکارهایی هستند که ضمن رعایت اصول فنی و مقررات ملی ساختمان، بهره‌وری پروژه‌های عمرانی را به حداکثر برسانند. یکی از ترکیب‌هایی که در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده، استفاده هم‌زمان از عرشه فولادی و سقف کامپوزیت است. این ترکیب نه‌تنها باعث افزایش سرعت ساخت می‌شود، بلکه از نظر اقتصادی و فنی نیز مزایای قابل‌توجهی دارد.

اما آیا این ترکیب واقعاً بهینه‌ترین انتخاب در اجرای سقف ساختمان‌هاست؟ در این مقاله به بررسی علمی، فنی و اقتصادی ترکیب عرشه فولادی و سقف کامپوزیت می‌پردازیم و در پایان نتیجه‌گیری خواهیم کرد که آیا این سیستم بهترین گزینه ممکن در پروژه‌های عمرانی است یا خیر.

عرشه فولادی چیست؟

عرشه فولادی یا Steel Decking یکی از انواع سیستم‌های قالب‌بندی سقف است که از ورق‌های گالوانیزه موج‌دار تشکیل شده و نقش قالب بتن، تقویت کششی و حتی بخشی از سیستم سازه‌ای سقف را ایفا می‌کند. این ورق‌ها معمولاً از فولاد با ضخامت بین 0.8 تا 1.25 میلی‌متر ساخته شده و به دلیل فرم خاص خود (طرح ذوزنقه‌ای یا سینوسی)، مقاومت بالایی در برابر بارهای عمودی دارند.

مزایای عرشه فولادی:

• کاهش وزن سقف نسبت به سقف‌های سنتی مانند تیرچه‌بلوک یا دال بتنی

• سرعت نصب بالا به دلیل صنعتی بودن سیستم

• افزایش ایمنی کارگاه به علت کاهش عملیات سنتی قالب‌بندی

• افزایش مقاومت در برابر زلزله با کاهش وزن مرده ساختمان

• قابلیت اجرای آسان در طبقات مرتفع

سقف کامپوزیت چیست؟

سقف کامپوزیت از ترکیب بتن و فولاد (معمولاً تیرآهن یا تیرورق) تشکیل می‌شود. در این سیستم، بتن نقش فشار و تیر فولادی نقش کشش را ایفا می‌کند، به همین دلیل به آن «کامپوزیت» یا ترکیبی گفته می‌شود. اتصال بین بتن و تیر فولادی با استفاده از برشگیر (Stud) برقرار می‌شود که مانع از لغزش بین این دو ماده می‌شود.

مزایای سقف کامپوزیت:

• مقاومت خمشی بالا

• امکان افزایش دهانه سقف

• کاهش ارتفاع تیرها به دلیل همکاری بتن و فولاد

• قابلیت عبور تأسیسات از زیر سقف

• عملکرد بهتر در زلزله و بارهای دینامیکی

چرا ترکیب عرشه فولادی با سقف کامپوزیت؟

وقتی عرشه فولادی به عنوان قالب دائم سقف کامپوزیت استفاده می‌شود، به یک سیستم پیشرفته و صنعتی تبدیل می‌شود که مزایای هر دو سیستم را در خود جای داده است.

۱. نقش دوگانه عرشه فولادی

در این ترکیب، عرشه فولادی نقش قالب بتن را ایفا می‌کند اما پس از گیرش بتن، خودش بخشی از سیستم سازه‌ای سقف محسوب می‌شود. این یعنی دیگر نیازی به قالب‌بندی و شمع‌گذاری سنتی نیست، و سرعت کار بسیار افزایش می‌یابد.

۲. حذف قالب و شمع

در سقف‌های کامپوزیت معمولی، قالب‌بندی با چوب یا تخته سه‌لایه انجام می‌شود که زمان‌بر و پرهزینه است. اما در ترکیب با عرشه فولادی، این عملیات حذف شده و سقف بلافاصله پس از بتن‌ریزی قابل بهره‌برداری است.

۳. افزایش سرعت ساخت

نصب ورق‌های عرشه فولادی، قرار دادن برشگیرها و بتن‌ریزی در عرض چند روز انجام می‌شود، در حالی که اجرای سقف‌های سنتی گاهی هفته‌ها زمان می‌برد. این موضوع برای پروژه‌هایی با زمان‌بندی فشرده یک مزیت کلیدی است.

۴. کاهش هزینه نهایی

اگرچه در ابتدا ممکن است قیمت ورق‌های گالوانیزه یا برشگیرها بالا به نظر برسد، اما حذف هزینه قالب، کاهش نیروی انسانی، کاهش زمان اجرا، و کاهش مصالح مصرفی باعث می‌شود در مجموع هزینه تمام‌شده کمتر شود.

مقایسه با دیگر سیستم‌های سقف

معایب ترکیب عرشه فولادی و سقف کامپوزیت

هیچ سیستمی کاملاً بی‌نقص نیست. ترکیب عرشه فولادی و سقف کامپوزیت نیز چالش‌هایی دارد:

• نیاز به دقت در طراحی و اجرای برشگیرها برای تضمین همکاری سازه‌ای بتن و فولاد

• لزوم رعایت دقیق ضوابط آیین‌نامه‌ای ایران (مبحث ۱۰ مقررات ملی)

• پتانسیل خوردگی در مناطق مرطوب یا دریایی، اگر ورق گالوانیزه به‌درستی انتخاب نشود

ضوابط آیین‌نامه‌ای و نکات اجرایی

طبق مبحث دهم مقررات ملی ساختمان ایران، در استفاده از سقف‌های مرکب با عرشه فولادی باید موارد زیر رعایت شود:

1. حداقل ضخامت ورق فولادی باید 0.9 میلی‌متر باشد.

2. ضریب شکل‌دهی (Φ) ورق‌ها باید متناسب با دهانه و بارگذاری انتخاب شود.

3. برشگیرها باید دارای حداقل ارتفاع 19 میلی‌متر و به صورت گالوانیزه با جوش قوس الکتریکی اجرا شوند.

4. اتصال ورق‌ها به تیر فولادی باید با میخ‌های فولادی یا جوش نقطه‌ای انجام شود.

5. بتن مصرفی باید حداقل رده C25 باشد تا مقاومت کافی در برابر خمش و فشار تأمین گردد.

چه ساختمان‌هایی برای این سیستم مناسب‌ترند؟

سیستم ترکیبی عرشه فولادی و سقف کامپوزیت به‌ویژه برای پروژه‌هایی که دارای شرایط زیر هستند، بسیار مناسب است:

• برج‌ها و ساختمان‌های بلندمرتبه

• پروژه‌های انبوه‌سازی مسکن

• مراکز تجاری با دهانه‌های بلند

• سوله‌ها و ساختمان‌های صنعتی

• ساختمان‌هایی با محدودیت زمان اجرا

دیدگاه مهندسان و سازندگان

بسیاری از مهندسان عمران و طراحان سازه با تجربه اجرای پروژه‌های متنوع، بر این باورند که ترکیب عرشه فولادی و سقف کامپوزیت نه تنها از نظر مهندسی قابل اتکا و مستحکم است، بلکه از نظر اقتصادی و زمان‌بندی نیز گزینه‌ای بسیار مقرون‌به‌صرفه و منطقی محسوب می‌شود. شرکت‌های بزرگی در پروژه‌های ملی و بین‌المللی از این سیستم استفاده کرده‌اند و تجربه‌ها نشان می‌دهد که عملکرد این سیستم در برابر زلزله، ارتعاش و بارهای سنگین بسیار مناسب است.

نتیجه‌گیری؛ آیا ترکیب عرشه فولادی و سقف کامپوزیت بهترین انتخاب است؟

با بررسی دقیق فنی، اقتصادی و اجرایی، می‌توان گفت ترکیب عرشه فولادی با سقف کامپوزیت، یکی از بهینه‌ترین گزینه‌ها برای اجرای سقف در سازه‌های فولادی است. این ترکیب مزایایی مانند:

• افزایش سرعت اجرا

• کاهش وزن مرده سازه

• صرفه‌جویی در هزینه‌ها

• افزایش ایمنی

• عملکرد بهتر در برابر زلزله

را به همراه دارد که در مجموع آن را از بسیاری سیستم‌های سنتی متمایز می‌کند. تنها نکته مهم، لزوم طراحی دقیق و اجرای صحیح بر اساس آیین‌نامه‌ها است تا تمامی مزایای این سیستم به‌درستی محقق شود.

معرفی شرکت اورهان صنعت؛ ارائه‌دهنده تخصصی عرشه فولادی

در صورتی که قصد تهیه و اجرای سقف‌های مرکب با عرشه فولادی را دارید، انتخاب تأمین‌کننده معتبر از اهمیت زیادی برخوردار است. شرکت اورهان صنعت با سابقه‌ای درخشان در زمینه تولید، فروش و اجرای عرشه فولادی، یکی از برندهای پیشرو در صنعت ساختمان ایران است. این شرکت با بهره‌گیری از تجهیزات به‌روز، مشاوران فنی مجرب، و رعایت دقیق استانداردهای مهندسی، آماده ارائه خدمات به پروژه‌های ساختمانی در سراسر کشور می‌باشد.

برای دریافت مشاوره، استعلام قیمت یا سفارش خرید عرشه فولادی، می‌توانید با کارشناسان شرکت اورهان صنعت تماس بگیرید و از تجربه و تخصص این مجموعه بهره‌مند شوید.