آشنایی با جنس و استانداردهای سازه‌های خورشیدی در ایران

در سال‌های اخیر، گسترش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ویژه انرژی خورشیدی در ایران، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهکارهای مقابله با بحران انرژی و آلودگی زیست‌محیطی مطرح شده است. در این میان، سازه‌های نگهدارنده پنل‌های خورشیدی یا همان استراکچرهای خورشیدی نقش کلیدی در کارایی و دوام سیستم‌های فتوولتائیک ایفا می‌کنند. این مقاله به بررسی جنس، مشخصات فنی، و استانداردهای سازه‌های خورشیدی در ایران می‌پردازد و در پایان، به معرفی یکی از فعالان مهم این حوزه یعنی شرکت اورهان صنعت خواهیم پرداخت.

بخش اول: سازه خورشیدی چیست؟

سازه خورشیدی یا Solar Structure به چهارچوبی فلزی گفته می‌شود که وظیفه‌ی نگهداری و تثبیت پنل‌های خورشیدی را برعهده دارد. این سازه باید توان تحمل نیروهای محیطی مانند باد، باران، برف، و زلزله را داشته باشد. طراحی اصولی و انتخاب متریال مناسب، مستقیماً بر بازدهی و عمر مفید سیستم تاثیر می‌گذارد.

بخش دوم: انواع استراکچر خورشیدی بر اساس موقعیت نصب

استراکچرهای خورشیدی با توجه به محل نصب، به چند دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند:

1. سازه‌های زمینی (Ground Mount):
   مناسب برای نیروگاه‌های خورشیدی مقیاس بزرگ. این سازه‌ها معمولاً از فونداسیون بتنی یا شمع‌های فولادی بهره می‌برند.

2. سازه‌های پشت‌بامی (Roof Mount):
   برای نصب در پشت‌بام ساختمان‌های مسکونی، تجاری یا صنعتی. باید سبک، مقاوم، و مطابق با شیب سقف باشند.

3. سازه‌های تعقیب‌کننده (Tracking Systems):
   این نوع سازه‌ها قابلیت چرخش و دنبال‌کردن مسیر خورشید را دارند. اگرچه هزینه بالاتری دارند، اما تا ۴۰٪ افزایش راندمان دارند.

4. سازه‌های دیواری یا فسیل خورشیدی (BIPV):
   این سازه‌ها بخشی از معماری ساختمان هستند و پنل خورشیدی به‌صورت یکپارچه در نمای ساختمان به‌کار می‌رود.

بخش سوم: متریال رایج در ساخت سازه‌های خورشیدی در ایران

در ساخت سازه‌های خورشیدی از فلزاتی استفاده می‌شود که هم مقاومت مکانیکی بالا و هم مقاومت در برابر خوردگی داشته باشند. در ایران، متریال‌های زیر رایج هستند:

1. فولاد گالوانیزه گرم (Hot-Dip Galvanized Steel)

• ویژگی‌ها: مقاومت بسیار بالا در برابر زنگ‌زدگی و شرایط جوی، قیمت مناسب

• کاربرد: پرکاربردترین متریال در ایران به‌ویژه در پروژه‌های بزرگ

• ضخامت پوشش: معمولاً بین 65 تا 85 میکرون، مطابق استاندارد ASTM A123

2. آلومینیوم (Aluminum Alloys)

• ویژگی‌ها: سبک، مقاوم در برابر خوردگی، زیبا

• کاربرد: بیشتر در پروژه‌های پشت‌بامی یا نیروگاه‌های کوچک

• نکته: هزینه اولیه بالاتر از فولاد

3. فولاد با پوشش رنگ الکترواستاتیک

• ویژگی‌ها: ظاهری زیبا و مقاومت در برابر خوردگی محدود

• کاربرد: بیشتر در پروژه‌های خاص و دکوراتیو

بخش چهارم: استانداردهای مرتبط با سازه‌های خورشیدی

برای اطمینان از کیفیت، ایمنی و عملکرد سازه‌های خورشیدی، رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی ضروری است. در ایران نیز برخی از این استانداردها به‌صورت الزام یا توصیه وجود دارد.

استانداردهای طراحی سازه‌ای

• ASCE 7: طراحی بارهای باد و برف

• IBC (International Building Code): الزامات سازه‌ای

• ISIRI 2800: مقررات زلزله در ایران

استانداردهای خوردگی و پوشش

• ASTM A123: گالوانیزه گرم قطعات فولادی

• ISO 1461: پوشش‌های روی در برابر خوردگی

• EN 10346: برای پوشش‌های فلزی رول‌شده

استانداردهای نصب و نگهداری

• IEC 62548: راهنمای نصب سیستم‌های فتوولتائیک

• IEC 61215: آزمون‌های کیفیت پنل‌ها

• ISIRI 13358: راهنمای نصب پنل‌های خورشیدی در ایران

بخش پنجم: عوامل مؤثر در انتخاب نوع سازه خورشیدی

برای انتخاب مناسب‌ترین نوع استراکچر خورشیدی، باید عوامل زیر مدنظر قرار گیرد:

1. شرایط آب‌وهوایی: میزان باد، برف و رطوبت منطقه

2. نوع زمین یا سقف: تحمل بار، شیب، مصالح

3. نوع پنل و اندازه آن: طول، عرض، وزن

4. زاویه نصب بهینه: برای حداکثر دریافت نور خورشید

5. هزینه پروژه: بودجه اولیه و هزینه نگهداری

6. میزان تولید انرژی مدنظر

بخش ششم: چالش‌های موجود در بازار ایران

با وجود رشد صنعت انرژی خورشیدی در ایران، چالش‌هایی نیز در زمینه استراکچرها وجود دارد:

• نبود واحدهای تولیدی استاندارد: برخی سازه‌ها به‌صورت غیراصولی تولید می‌شوند.

• کمبود نظارت مهندسی: بسیاری از پروژه‌ها بدون تاییدیه طراحی سازه اجرا می‌شوند.

• تأمین ورق گالوانیزه یا پروفیل استاندارد: محدودیت‌های بازار داخلی و واردات.

• قیمت ناپایدار مواد اولیه

بخش هفتم: فناوری‌های نوین در ساخت سازه‌های خورشیدی

جهت افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها، استفاده از ماشین‌آلات پیشرفته در خط تولید استراکچر خورشیدی امری حیاتی است. برخی فناوری‌های جدید عبارتند از:

• پروفیل‌زنی اتوماتیک رول‌فرمینگ (Roll Forming Machines)

• سیستم‌های پانچ و برش CNC

• ربات‌های جوشکاری با دقت بالا

• پوشش‌دهی تمام‌خودکار گالوانیزه یا رنگ الکترواستاتیک

جمع‌بندی: اورهان صنعت، پیشرو در تأمین تجهیزات تولید استراکچر خورشیدی

با رشد سریع پروژه‌های خورشیدی در کشور، نیاز به تولید سازه‌های استاندارد و مهندسی‌شده بیش از پیش احساس می‌شود. در این مسیر، شرکت اورهان صنعت به‌عنوان یکی از پیشگامان در تأمین تجهیزات و ماشین‌آلات ساخت سازه‌های پنل خورشیدی در ایران شناخته می‌شود.

اورهان صنعت با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز دنیا، اقدام به واردات و فروش دستگاه‌های زیر نموده است:

• دستگاه‌های رول‌فرمینگ پنل خورشیدی

• دستگاه‌های پانچ CNC مخصوص استراکچر

• دستگاه‌های برش دقیق و خودکار فلزات

• سیستم‌های رول بازکن، استرچ، و صاف‌کن ورق گالوانیزه

• مشاوره تخصصی در راه‌اندازی خط تولید سازه خورشیدی

این شرکت توانسته با تکیه بر تیم فنی قوی، خدمات نصب، آموزش و خدمات پس از فروش را نیز به مشتریان خود ارائه دهد. همکاری با اورهان صنعت، راهی مطمئن برای تولیدکنندگان ایرانی است که قصد دارند وارد بازار استراکچر خورشیدی با کیفیت و مطابق استاندارد شوند.

---

برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره تخصصی، می‌توانید با کارشناسان اورهان صنعت در تماس باشید.